River trekking Νέδα

River trekking είναι μία δραστηριότητα υπαίθρου κατά τη διάρκεια της οποίας διασχίζουμε με τα πόδια μικρά ποτάμια και ρέματα χωρίς να χρησιμοποιούμε πλωτά μέσα. Από την περιγραφή αυτή είναι σαφές ότι το river trekking δεν έχει καμία σχέση με το canyoning, όπου οι συμμετέχοντες κατεβαίνουν καταρράκτες, συνήθως αρκετά ψηλούς, με τη βοήθεια τεχνικών μέσων ( σχοινιά, μποντριέ κ.λ.π) Στα ελληνικά δεν έχει καθιερωθεί μία γενική και δόκιμη μετάφραση του όρου. Μεμονωμένα χρησιμοποιούνατι οι όροι «περπάτημα σε ποτάμια» που είναι η κατά λέξη μετάφραση του όρου,«διάσχιση ποταμού», «ποταμοπορεία», «ποταμοβασία» κατά το ορειβασία και άλλα. Στο κείμενο θα χρησιμοποιούμε τον όρο διάσχιση ποταμού.


H διάσχιση ποταμιών είναι μία ήπια δραστηριότητα που μπορεί να γίνει από όλους από Μάιο έως και Σεπτέμβριο. Η χρονική περίοδος εξαρτάται όμως και από το ποτάμι. Άλλα ποτάμια όπως ο Λούσιος και ο Αλφειός έχουν πολύ νερό και η διάσχιση τους ακόμη και τον μήνα Μάιο είναι επικίνδυνη, ενώ άλλα όπως ο Ελισσώνας και ο Τάνος τον Ιούνιο δεν έχουν καθόλου νερό. Η ποσότητα του νερού εξαρτάται από το σύνολο των βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων του έτους, αλλά και μεμονωμένες βροχοπτώσεις εάν κρατήσουν πολλές μέρες με μεγάλο ύψος νερού μπορεί να κάνουν μία απλή διάσχιση επικίνδυνη.. Ένα ποτάμι θεωρείται δύσκολο εάν η διάσχιση διαρκεί πάνω από έξη ώρες και/η έχει ένα η περισσότερα τεχνικά σημεία. Η πολύωρη διάσχιση απλά απαιτεί καλή φυσική κατάσταση. Τεχνικό σημείο υπάρχει εάν δεν μπορούμε να περάσουμε χωρίς σχοινί ασφάλισης η αναρρίχηση και κυρίως καταρρίχιση, έως τρίτου βαθμού (εύκολη), το οποίο κάποιος με μέτρια εμπειρία μπορεί να τα περάσει. Τους παραπάνω μήνες τα ποτάμια έχουν λίγο νερό, υπάρχουν όμως και σημεία όπου το νερό είναι βαθύ η ορμητικό. Στην περίπτωση αυτή μπορούμε χρησιμοποιήσουμε για ασφάλεια σχοινί το οποίο κρατάμε. ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΔΕΝΟΜΑΣΤΕ ΜΕ ΤΟ ΣΧΟΙΝΙ. Είναι αυτονόητο ότι όποιος ασχολείται με την συγκεκριμένη δραστηριότητα πρέπει να είναι άριστος κολυμβητής. Η κοίτη των ρεμάτων και των ποταμών καλύπτεται από πέτρες η βράχια που συνήθως γλιστράνε. Επί πλέον από τα βήματα των οδοιπόρων τα νερά θολώνουν και δεν βλέπεις που πατάς. Για τους λόγους αυτούς κατά τη διάσχιση του ποταμού περπατάμε αργά και δοκιμάζουμε το κάθε βήμα γιά να βρούμε σταθερό πάτημα. Ένα μπατόν η στην ανάγκη ένα γερό κλαρί βοηθάει πολύ. Ο κανόνας είναι ότι όσο μπορούμε περπατάμε στις όχθες η κοντά στις όχθες, για να κουραζόμαστε λιγότερο και για προχωράμε γρηγορότερα. Πολλές φορές αντίθετα οι όχθες είναι δύσβατες και είναι προτιμότερο να περπατάμε μέσα στην κοίτη. Επίσης όταν οι όχθες δεν είναι βραχώδεις, υπάρχει πυκνή βλάστηση και πρέπει να προσέχουμε πολύ τα μάτια μας και γενικά το πρόσωπο μας, για να μην τραυματιστούμε από μικρά κλαριά και φύλλα. Γυαλιά προστασίας όπως αυτά που φορούν ορισμένοι εργάτες είναι απαραίτητα, διότι όσο και να προσέχουμε υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα τραυματισμού και μάλιστα στην ευαίσθητη περιοχή του προσώπου.

Τα βουνά της Ελλάδας είναι γεμάτα από πτυχώσεις του εδάφους, όπου τρέχουν άπειρα ρέματα. Η Ελλάδα όμως είναι μία χώρα όπου η δραστηριότητα της διάσχισης ποταμιών είναι σχεδόν άγνωστη, η εν πάσει περιπτώσει πολλοί λίγοι ασχολούνται με αυτή. Aυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες για ποτάμια και ρέματα και αυτές σκόρπιες σε διάφορα έντυπα. Το έναυσμα για ψάξιμο μπορεί να είναι μία φωτογραφία σε περιοδικό, μία περιγραφή σε τουριστικό οδηγό ότι «στο βάθος της χαράδρας ακούγεται το βουητό του ποταμού», η κουβέντα με τους ντόπιους σε κάποια πλατεία χωριού. Μετά αρχίζει η έρευνα για τον τρόπο πρόσβασης στο ποτάμι, ποιά είναι τα κοντινά χωριά, υπάρχει δρόμος, άσφαλτος, χωματόδρομος, μονοπάτι. Τέλος το βασικό ερώτημα. Το ποτάμι περνιέται, εύκολα, δύσκολα. Για να βρεθούν οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα χρειάζεται να διαβάσεις οτιδήποτε σχετικό, να ανοίξεις χάρτες και κυρίως πολλές προσπάθειες εξερεύνησης του ποταμού. Πριν μπείς στο ποτάμι, δεν ξέρεις τίποτα. Επίσης πρέπει να πούμε ότι οι ορειβατικοί σύλλογοι δεν προγραμματίζουν συχνά κάποια διάσχιση ποταμού, εκτός εάν πρόκειται για βαρειά ονόματα όπως η Νέδα η ο Δημοσάρης.

Το νερό κυλώντας χιλιάδες χρόνια στις πλαγιές των βουνών έχει χαράξει άπειρες χαράδρες, μικρές και μεγάλες, από τις οποίες καταλήγει στις πεδιάδες. Στην πορεία του αυτή το νερό σαν εμπνευσμένος γλύπτης έχει διαμορφώσει τα βράχια σαν έργο τέχνης. Σε κάθε στροφή του ρέματος αντικρίζεις κάτι διαφορετικό. Ακόμη και το ίδιο σημείο του ρέματος αλλιώς φαίνεται με λίγο νερό και αλλιώς με πολύ νερό. Το ρέμα ελίσσεται συνέχεια ανάλογα με τη σύσταση του εδάφους και σπάνια βλέπεις τι υπάρχει μετά εκατό η διακόσια μέτρα. Αντίθετα στο βουνό πολλές φορές βλέπεις το σημείο όπου θα φτάσεις μετά από δύο η τρεις ώρες. Στο βουνό συνήθως η πορεία γίνεται σε μονοπάτι η γιδόστρατες και σπάνια ανεβαίνεις ελεύθερα. Στο ποτάμι αυτό εκ των πραγμάτων είναι αδύνατο. Συνέχεια πρέπει να ψάχνεις το καταλληλότερο σημείο για να περάσεις. Σε κάποιο σημείο το νερό είναι πιο βαθύ, τα βράχια πιο γλιστερά. Το μάτι συνέχεια ερευνά για το καλλίτερο πέρασμα. Το μυαλό κάνει συνέχεια επιλογές. Να περάσω απέναντι εδώ. Όχι, καλλίτερα να μείνω λίγο ακόμα στην ίδια όχθη. Στο ρέμα κάθε στροφή μπορεί κρύβει κάτι απρόσμενο. Η πορεία στο ρέμα για δύο τρεις ώρες μπορεί να είναι ομαλή και ξαφνικά να φτάσεις σε ένα μικρό καταρράκτη που σε αναγκάζει να γυρίσεις πίσω. Μπορεί σε κάποιο στενό σημείο το νερό να είναι ορμητικό και να πρέπει να περάσεις από τα βράχια της όχθης. Αλλά υπάρχουν και οι ευχάριστες εκπλήξεις. Σε πολλά ποτάμια αλλά και σε ρέματα, υπάρχουν σημεία όπου το νερό είναι τόσο βαθύ ώστε μπορεί κανείς να κολυμπήσει, συνήθως λίγα μέτρα. Χαρακτηριστική εξαίρεση ο Αλφειός όπου σε δύο σημεία απαιτείται κολύμπι περίπου μισής ώρας και ο Αχέρων όπου υπάρχουν πάνω από δέκα σημεία όπου απαιτείται κολύμπι για περισσότερα από είκοσι μέτρα. Από τα παραπάνω είναι φανερό για πιό λόγο η διάσχιση ενός ποταμού είναι μία καταπληκτική εμπειρία.

Για τη διάσχιση ποταμιών δεν χρειάζεται δαπανηρός εξοπλισμός. Απολύτως απαραίτητα είναι παπούτσια κατάλληλα για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, τα παπούτσια «πέντε δέκα» (Μπορείτε να βρείτε εδω) θεωρούνται πολύ καλά γιατί προστατεύουν τους αστραγάλους και μειώνουν τον κίνδυνο τραυματισμού και καλτσάκια νεοπρέν. Με δεδομένο ότι τα ποτάμια και τα ρέματα στην Ελλάδα γενικά δεν έχουν υπερβολικά κρύα νερά και ότι η διάσχιση ποταμιών γίνεται από Μάιο μέχρι Σεπτέμβριο, γενικά δεν απαιτείται στολή νεοπρέν. Οι εξαιρέσεις πάντα υπάρχουν. Ο Βοιδομάτης και ο Αχέρων είναι γνωστον ότι έχουν πολύ κρύα νερά. Τέλος αντί για το κλασσικό σακίδιο, χρήσιμος, αλλά όχι απαραίτητος είναι ο ειδικός αδιάβροχος σάκος η καλλίτερα ο ειδικός σάκος στον οποίο το νερό μπαίνει και βγαίνει, αλλά τότε χρειάζεται και το ειδικό στεγανό δοχείο.

Στη διάσχιση ποταμιών απόλυτη προτεραιότητα έχει η ασφάλεια, και πρέπει να παίρνουμε όσα μέτρα ασφάλειας είναι απαραίτητα. Απαγορεύεται απόλυτα να μπαίνει σε ποτάμι η ρέμα ομάδα με λιγότερα από τρία άτομα. Σε ποτάμια για τα οποία δεν υπάρχουν σίγουρες πληροφορίες, πρέπει πριν προχωρήσουμε σε κάποιο δύσκολο σημείο να βεβαιωνόμαστε ότι υπάρχει η δυνατότητα επιστροφής. Ένα βράχο τον οποίον εύκολα κατεβαίνουμε, δεν είναι βέβαιο ότι μπορούμε γυρίζοντας να τον ανέβουμε. Εάν έχουμε και την παραμικρή αμφιβολία, ΔΕΝ ΚΑΤΕΒΑΙΝΟΥΜΕ. Εάν πρέπει να κολυμπήσουμε, πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι μπορούμε να κολυμπήσουμε και αντίθετα στο ρεύμα. Όταν περπατάμε μέσα στο νερό, περπατάμε αργά και σιγουρεύουμε το κάθε βήμα. Το σύνολο σχεδόν των ελλήνων που ασχολούνται με τη διάσχιση ποταμιών δεν φοράνε ποτέ κράνος. ΛΑΘΟΣ. Στα φαράγγια το κράνος είναι σαν τη ζώνη ασφαλείας στο αυτοκίνητο. Είναι απαραίτητο. Επίσης ένα ζευγάρι επιγονατίδες και ένα ζευγάρι επιαγκωνίδες μπορεί να μας γλυτώσει από περιπέτειες. Όταν περπατάμε σε βαθιά νερά, που σχεδόν πάντα είναι και θολά, το σημείο του ποδιού που θα κτυπήσει στο βράχο είναι το γόνατο.

Όταν μπαίνουμε σε φαράγγι γιά το οποίο δεν έχουμε πληροφορίες ένα σχοινί 20 μέτρα είναι απαραίτητο, αλλά μόνο για ασφάλεια. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει η δυνατότητα να περάσουμε ένα δύσκολο σημείο, έστω και με κάποιο ρίσκο η με την προυπόθεση ότι έχουμε τις γνώσεις και την ικανότητα να το κάνουμε. Εάν και έμπειρος αναρριχητής δεν μπορεί να περάσει χωρίς σχοινί τότε δεν κάνουμε διάσχιση ποταμού αλλά canyoning. Το σχοινί δεν πρέπει να είναι αναρριχητικό, δηλαδή να μπορεί να επεκτείνεται, αλλά απλό σταθερό σχοινί που πουλιέται με το κιλό. Εάν υπάρχουν δύο η και τρία σχοινιά ακόμη καλλίτερα, γιατί μπορεί να χρειαστεί να αφήσουμε κάποιο για να εξασφαλίσουμε την επιστροφή.

Σχετικά με αυτή τη δραστηριότητα, όπως και με τις λοιπές δραστηριότητες υπαίθρου, ένα μικρό κείμενο δεν μπορεί να περιλάβει το σύνολο των γνώσεων για το συγκεκριμένο αντικείμενο και οπωσδήποτε δεν μπορεί να αντικαταστήσει την εμπειρία που αποκτάτε με τα χρόνια. Πάντως αν το κείμενο αυτό βοηθήσει έστω και ένα να ασχοληθεί με τη διάσχιση ποταμιών , τότε καλώς γράφηκε γιατί αν κάποιος κάνει ένα ποτάμι τότε «κόλλησε».



Αθήνα 21 Νοεμβρίου 2009

Κωνσταντίνος Δημητρακόπουλος
πηγή: Rivertrekking.gr


Στην Ελλάδα το River trekking έχει σχετιστεί άμεσα με την Νέδα. Αυτό το διαπιστώνει κάποιος με μία απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο. Και πως να μην έχει άλωστε αφού το ποτάμι προσφέρει τα πάντα. Φαράγγια, καταρράκτες, τούνελ, πέτρινα γεφύρια, και μία φύση την οποία δεν έχει αγγίξει η ανθρώπινη παρέμβαση.


Στην Νέδα η διάσχιση του ποταμού μπορεί να γίνει από το τέλος της άνοιξης μέχρι στα μέσα φθινοπώρου λόγω ποσότητας νερού και θερμοκρασίας περιβάλλοντος.

Η αρχή της διαδρομής είναι στο πετρογέφυρο του χωριού μας με κατεύθυνση δυτικά (ροή ποταμού).

Καλύτερη περιγραφή από αυτή δεν θα μπορούσα να κάνω. Μπράβο στα παιδιά.